ఇద్దరు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ మంది వ్యక్తులు కలిసి ఒక వ్యాపారాన్ని నిర్వహిస్తే దాన్ని భాగస్వామ్యం అని, ఆ వ్యక్తులను భాగస్వాములు అని అంటారు.
* భాగస్వామ్యం రెండు రకాలు. అవి:
1. సామాన్య భాగస్వామ్యం: ఇందులో భాగస్వాముల పెట్టుబడుల కాలం సమానంగా ఉంటుంది. సామాన్య భాగస్వామ్యంలో లాభాన్ని భాగస్వాములు పెట్టుబడి ఆధారంగా, నిష్పత్తి ప్రకారం పంచుకుంటారు.
* భాగస్వాముల పెట్టుబడుల కాలం సమానం అయితే, లాభాల మధ్య నిష్పత్తి = పెట్టుబడుల నిష్పత్తి
2. సంయుక్త భాగస్వామ్యం: ఇందులో పెట్టుబడుల కాలం అసమానంగా ఉంటుంది. సంయుక్త భాగస్వామ్యంలో లాభాలను పెట్టుబడి, కాలం ఆధారంగా పంచుకుంటారు.
* భాగస్వాముల పెట్టుబడుల కాలం అసమానం అయితే, లాభాల మధ్య నిష్పత్తి = పెట్టుబడి x పెట్టుబడి కాలం నిష్పత్తి
* భాగస్వాములు రెండు రకాలు.
1. వాస్తవ భాగస్వామి (లేదా) నిర్వాహక భాగస్వామి: పెట్టుబడితో పాటు వ్యాపార కార్యకలాపాలను నిర్వహించే భాగస్వామిని నిర్వాహక భాగస్వామి అంటారు. ఈ వ్యక్తికి పెట్టుబడి ఆధారంగా లాభం, వ్యాపారాన్ని నడిపినందుకు వేతనం లభిస్తాయి.
2. నామమాత్రపు భాగస్వామి: వ్యాపారంలో పెట్టుబడి పెట్టి, కార్యకలాపాల్లో పాల్గొనకుండా ఉంటే, అలాంటి వారిని నామమాత్రపు భాగస్వామి అంటారు.
మాదిరి ప్రశ్నలు
1. A, B, C లు ఒకే వ్యాపారాన్ని వరుసగా రూ.20,000, రూ.50,000, రూ.40,000 పెట్టుబడులతో ప్రారంభించారు. సంవత్సరం చివర్లో వారికి వచ్చిన మొత్తం లాభం రూ.12,100. అయితే B వాటా ఎంత?
1) రూ.4400 2) రూ.2200
3) రూ.5500 4) రూ.4500
సాధన: పెట్టుబడుల కాలం సమానం కాబట్టి,లాభాల మధ్య నిష్పత్తి = పెట్టుబడుల మధ్య నిష్పత్తి
A : B : C = 20000 : 50000 : 40000
= 2 : 5 : 4
సమాధానం: 3
2. A ఒక వ్యాపారాన్ని రూ.20,000తో ప్రారంభించాడు. 4 నెలల తర్వాత B రూ.25,000తో భాగస్వామిగా చేరాడు. మరో 4 నెలల తర్వాత రూ.30,000 పెట్టుబడితో C అదే వ్యాపారంలో చేరాడు. సంవత్సరం చివర్లో వచ్చిన మొత్తం లాభం రూ.9800. అయితే అందులో C వాటా?
1) రూ.2100 2) రూ.3200
3) రూ.2250 4) రూ.2500
సాధన: B 8 నెలలు, C 4 నెలలు వ్యాపారంలో ఉన్నారు.
సమాధానం: 1
3. A, B లు ఒక వ్యాపారాన్ని వరుసగా రూ.12,000, రూ.16,000 పెట్టుబడులతో ప్రారంభించారు. 8 నెలల తర్వాత C, రూ.15000 పెట్టుబడితో వ్యాపారంలో చేరాడు. రెండేళ్ల తర్వాత వ్యాపారంలో రూ.45,600 లాభం వచ్చింది. అయితే అందులో C వాటా ఎంత?
1) రూ.13,000 2) రూ.14,000
3) రూ.11,000 4) రూ.12,000
సాధన: A పెట్టుబడి కాలం = 24 నెలలు,
B పెట్టుబడి కాలం = 24 నెలలు
C పెట్టుబడి కాలం = 16 నెలలు
సమాధానం: 4
4. A, B, C లు రూ.50,000 పెట్టుబడితో ఒక వ్యాపారాన్ని ప్రారంభించారు. అందులో తీ కంటే A రూ.4000, C కంటే B రూ.5000 ఎక్కువ పెట్టుబడి పెట్టారు. వ్యాపారంలో వారికి వచ్చిన మొత్తం లాభం రూ.35,000. అయితే అందులో A వాటా ఎంత?
1) రూ.13,700 2) రూ.12,700
3) రూ.14,700 4) రూ.15,700
సాధన: A, B, C పెట్టుబడుల కాలం సమానం
సమాధానం: 3
5. A ఒక వ్యాపారాన్ని రూ.3750తో ప్రారంభించాడు. కొన్ని నెలల తర్వాత B రూ.5000 పెట్టుబడితో అందులో చేరాడు. సంవత్సరం చివర్లో వారు సమానంగా లాభాలు పొందారు. అయితే B వ్యాపారంలో ఎప్పుడు చేరాడు?
1) 2 నెలలు 2) 3 నెలలు
3) 9 నెలలు 4) 4 నెలలు
సాధన:
సమాధానం: 2
6. A ఒక వ్యాపారాన్ని రూ.3500తో ప్రారంభించాడు. 5 నెలల తర్వాత B అందులో చేరాడు. సంవత్సరం చివర్లో వారు లాభాలను 2 : 3 నిష్పత్తిలో పంచుకుంటే, B పెట్టుబడి ఎంత?
1) రూ.4500 2) రూ.8500
3) రూ.9000 4) రూ.8000
సాధన:
సమాధానం: 3
7. A, B, C, D లు కొంత మొత్తంతో ఒక వ్యాపారాన్ని ప్రారంభించారు. మొత్తం సొమ్ములో A 1/3 వంతు, B 1/4వ వంతు, C 1/5 వంతు, మిగిలిన మొత్తం D పెట్టుబడిగా పెట్టారు. వ్యాపారంలో వారు పొందిన మొత్తం లాభం రూ.6000. అయితే D వాటా ఎంత?
1) రూ.1300 2) రూ.1250
3) రూ.1600 4) రూ.2100
సాధన:
సమాధానం: 1
8. A, B, C లు ఒక వ్యాపారాన్ని వరసగా రూ.15,000, రూ.20,000, రూ.25,000తో ప్రారంభించారు. 4 నెలల తర్వాత A తన పెట్టుబడిలో 1/3వ వంతును అదనంగా చేర్చగా, B 1/4వ వంతును వెనక్కు తీసుకున్నాడు. ఏడాది చివర్లో వారికి వచ్చిన మొత్తం లాభం రూ.72,000. అందులో A వాటా ఎంత?
1) రూ.25,000 2) రూ.24,000
3) రూ.22,000 4) రూ.32,000
సాధన:
సమాధానం: 3
9. A, B, C లు కలిసి ఒక వ్యాపారాన్ని కొంత మొత్తంతో ప్రారంభించారు. భాగస్వామ్య మొత్తంలో A 1/6వ వంతు పెట్టుబడిని 1/6వ వంతు కాలానికి, B 1/3వ వంతు పెట్టుబడిని 1/3వ వంతు కాలానికి, మిగిలిన దాన్ని C మొత్తం కాలానికి పెట్టుబడిగా పెట్టారు. వ్యాపారంలో వచ్చిన మొత్తం లాభం రూ.4600. అయితే అందులో B వాటా ఎంత?
1) రూ.600 2) రూ.900
3) రూ.700 4) రూ.800
సాధన:
పెట్టుబడి కాలం = 12 నెలలు అనుకోండి.
సమాధానం: 4
10. హరిత, మాధవి కొంత సొమ్మును 2 : 3 నిష్పత్తిలో పెట్టుబడిగా పెట్టి ఒక వ్యాపారాన్ని ప్రారంభిచారు. హరిత రూ.10,000 అదనంగా పెడితే వారి పెట్టుబడుల నిష్పత్తి 3 : 2 అవుతుంది. అయితే హరిత ఆ వ్యాపారంలో ఎంత సొమ్మును పెట్టుబడిగా పెట్టింది?
1) రూ.8000 2) రూ.8500
3) రూ.7000 4) రూ.6000
సాధన: ప్రారంభంలో హరిత, మాధవి పెట్టుబడులు వరసగా 2x, 3x
లెక్క ప్రకారం,
సమాధానం: 1
11. A, B అనే ఇద్దరు వ్యక్తులు కొంత సొమ్మును 7 : 8 నిష్పత్తిలో పెట్టుబడిగా పెట్టి ఒక కంపెనీని ప్రారంభించారు. వారు దాని ద్వారా వచ్చిన లాభాన్ని 5 : 4 నిష్పత్తిలో పంచుకున్నారు. తి తన పెట్టుబడిని 10 నెలలు ఉంచితే, తీ తన పెట్టుబడిని ఎన్ని నెలలు ఉంచాడు?
1) 9 2) 6 3) 5 4) 7
సాధన: A పెట్టుబడి = 7x, B పెట్టుబడి = 8x, A కాలం = 10 నెలలు, B కాలం = T
పెట్టుబడి X పెట్టుబడి కాలం నిష్పత్తి = లాభాల నిష్పత్తి
T = 7 నెలలు (B పెట్టుబడి కాలం)
సమాధానం: 4
