సూక్ష్మజీవులు - ప్రాముఖ్యం

మాదిరి ప్ర‌శ్న‌లు

1. రొట్టెల (బ్రెడ్‌ల) తయారీలో పిండి కిణ్వన ప్రక్రియలో ఉపయోగపడే సూక్ష్మజీవులు ఏవి?

1) వైరస్‌లు   2) బ్యాక్టీరియాలు

3) ఈస్ట్‌లు   4) శైవలాలు

2. కింది ఏ పాల ఉత్పత్తుల తయారీలో సూక్ష్మజీవులను ఉపయోగిస్తారు?

i. జున్ను     ii. మజ్జిగ     iii. పెరుగు

1) i, ii    2) ii, iii  3) i, iii  4) i, ii, iii

3. చీజ్, జున్ను తయారీలో ఉపయోగించే సూక్ష్మజీవులు ఏవి?

i. స్ట్రెప్టోకోకస్‌ లాక్టిస్‌   

ii. స్ట్రెప్టోకోకస్‌ క్రిమోరిస్‌  

iii. ల్యూకోనాస్టాక్‌ సిట్రిలోరం 

1) i, ii, iii  2) ii, iii  3) i, ii  4) i, iii

4. బటర్‌మిల్క్‌ లేదా మజ్జిగకు తనదైన ప్రత్యేక రుచి కలగడానికి కారణమైన బ్యాక్టీరియం ఏది?

1) శాఖరోమైసిస్‌ సెర్వేసియే  2) ల్యూకోనాస్టాక్‌ డెక్స్‌ట్రానం

3) ఆస్పర్‌జిల్లస్‌ నొటేటం   4) స్ట్రెప్టోకోకస్‌ మిల్కెన్సిస్‌

5. కిందివాటిలో వెనిగర్‌ తయారీలో ఉపయోగించే సూక్ష్మజీవులు ఏవి?

i. ఈస్ట్‌ జాతులు  

ii. ఎసిటోబ్యాక్టర్‌ జాతులు 

iii. ఆస్పర్‌జిల్లస్‌ జాతులు  

iv. పెనిసిల్లియం జాతులు

1) i, ii      2) ii, iii, iv  

3) iii, iv   4) i, ii, iii, iv

6. శాఖరోమైసిస్‌ ఎలిప్సోయిడిస్‌ అనే సూక్ష్మజీవి ద్రాక్షరసంతో చర్యజరపడం వల్ల ఉత్పత్తయ్యే ఆల్కహాల్‌ సంబంధ పానీయం?

1) బీరు  2) రమ్‌  

3) వైన్‌  4) వెనిగర్‌

7. కిందివాటిలో దేనిపై సూక్ష్మజీవ సంబంధ జీవరసాయన చర్యలు జరగడం వల్ల ‘బీరు’ అనే ఆల్కహాల్‌ సంబంధ పానీయం ఉత్పత్తవుతుంది?

1) బార్లీ మాల్ట్‌    2) ద్రాక్ష రసం

3) మొలాసిస్‌   4) అరటి గుజ్జు

8. మొలాసిస్‌ కిణ్వన ప్రక్రియలో ఏర్పడే మద్యం రకం?

1) బీరు  2) రమ్‌  

3) వైన్‌  4) వెనిగర్‌

 

9. ‘రమ్‌’ అనే ఆల్కహాల్‌ సంబంధ మత్తు పానీయాన్ని తయారు చేయడానికి కిణ్వన ప్రక్రియలో వినియోగించే సూక్ష్మజీవి ఏది?

1) శాఖరోమైసిస్‌ సెర్వేసియే  2) లాక్టోబాసిల్లస్‌

3) స్ట్రెప్టోకోకస్‌ సెర్వేసియే   4) ఎసిటోబ్యాక్టర్‌

10. లాక్టిక్‌ యాసిడ్‌ బ్యాక్టీరియా (LAB) ప్రాముఖ్యత?

1) పాలను పెరుగుగా మార్చడంలో సహకరించడం.

2) మొలాసిస్‌ను చెరకు రసంగా తయారు చేయడం.

3) ద్రాక్ష రసాన్ని క్విణ్వనపరిచి ద్రాక్ష సారాయిగా మార్చడం.

4) విటమిన్ల జీవక్రియలో సహకరించడం.

11. పర్యావరణపరంగా బ్యాక్టీరియా వల్ల కలిగే ఉపయోగాలు ఏమిటి?

i. వాతావరణంలో లభించే నత్రజనిని ‘నత్రజని స్థాపన’ చేసి, దాన్ని మొక్కలకు అందుబాటులోకి తేవడం.

ii. జంతు, వృక్ష కళేబరాలను విచ్ఛిత్తి చేసి, పర్యావరణ పరిశుభ్రతకు సహకరించడం.

iii. వాతావరణంలోని కార్బన్‌ మోనాక్సైడ్‌ను కార్బన్‌ డైఆక్సైడ్‌గా మార్చడం.

1) i, ii, iii    2) ii, iii    3) i, ii    4) i, iii

12. యాంటీబయాటిక్స్‌కు సంబంధించి కింది వాటిలో సరైనవి?

i. ఇవి సూక్ష్మజీవులు ఉత్పత్తిచేసే ప్రత్యేక కర్బన సమ్మేళనాలు.

ii. ఇవి ఇతర సూక్ష్మజీవుల పెరుగుదలను, అభివృద్ధిని నిరోధిస్తాయి.

iii. యాంటీబయాటిక్‌కి ఉదాహరణ పెనిసిల్లిన్‌.

1) i, ii  2) ii, iii  3) i, iii  4) i, ii, iii

13. బయోగ్యాస్‌లో ప్రధానంగా ఉండే వాయువు? 

1) ప్రోపేన్‌   2) బ్యూటేన్‌

3) మీథేన్‌  4) బెంజీన్‌

14. మిథనోజెన్స్‌ అంటే?

1) కొన్ని రకాల సూక్ష్మజీవులు అవాయు పరిస్థితుల్లో సెల్యులోజ్‌ పదార్థాలపై పెరుగుతూ మీథేన్, దివీ2 లను ఉత్పత్తి చేస్తాయి. ఈ సూక్షజీవులను మిథనోజెన్స్‌ అంటారు.

2) మొక్కలు గ్లూకోజ్‌ నుంచి మీథేన్‌ను ఉత్పత్తి చేస్తాయి. ఈ ప్రక్రియను మిథనోజెన్స్‌ అంటారు.

3) కొన్ని రసాయన పదార్థాలు మీథేన్‌ నుంచి ఉత్పన్నమై బెంజీన్‌గా మారే సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంటాయి. వీటిని మిథనోజెన్స్‌ అంటారు.

4) కొన్నిరకాల వృక్షవ్యాధులను నివారించడానికి ఉపయోగించే మీథేన్‌ సంబంధ రసాయనాలను మిథనోజెన్స్‌ అంటారు.

15. మిథనోజెనిక్‌ బ్యాక్టీరియంకు ఉదాహరణ?

1) శాఖరోమైసిస్‌ సర్వేసియే  2) కొరైనో బ్యాక్టీరియం మిథనోజెనెన్సిస్‌

3) మిథనో బ్యాక్టీరియం    4) లాక్టోబాసిల్లస్‌

 

16. బయోగ్యాస్‌ను ఉత్పత్తి చేసేవి?

1) కార్సినోజెన్స్‌   2) మిథనోజెన్స్‌

3) ఇథనోజెన్స్‌    4) కార్బనోజెన్స్‌

17. పెనిసిల్లియం నొటేటం నుంచి ఉత్పత్తి చేసే యాంటీబయాటిక్‌ ఏది?

1) పెన్సిలిన్‌    2) నోటెలిన్‌

3) పెన్సోటలం  4) కార్బాక్సిలిన్‌

18. లెగ్యూమ్‌ మొక్కలతో సహజీవనం ద్వారా నత్రజని స్థాపనకే తోడ్పడే బ్యాక్టీరియం ఏది?

1) రైజోబియం    2) అజోస్పైరెల్లం

3) అజొటోబ్యాక్టర్‌  4) సయనో బ్యాక్టీరియా

19. స్వేచ్ఛగా జీవిస్తూ, వాతావరణంలో లభించే నత్రజనిని స్థాపన చేసే బ్యాక్టీరియా కిందివాటిలో ఏది? 

i. రైజోబియం     ii. అజోస్పైరిల్లం  iii. అజొటోబ్యాక్టర్‌

1) i, ii    2) ii, iii    3) i, iii    4) i, ii, iii

20. కిందివాటిలో సరైన వాక్యాలేవి?

i. పాశ్చరీకరణం చేసిన పాలను వేడిచేయకుండా వినియోగించవచ్చు.

ii. పాశ్చరీకరణంలో పాలను 70°C వద్ద సుమారు 1530 సెకన్ల పాటు వేడి చేసి, తిరిగి వెంటనే చల్లార్చి నిల్వ చేస్తారు.

iii. పాశ్చరీకరణం ప్రక్రియను లూయిస్‌ పాశ్చర్‌ అనే శాస్త్రవేత్త కనుక్కున్నారు.

iv. పాల పాశ్చరీకరణం వల్ల సూక్ష్మజీవుల పెరుగుదలను నిరోధిస్తారు.

1) i, ii, iii        2) ii, iii, iv

3) i, iii, iv      4) i, ii, iii, iv

21. సూక్ష్మజీవుల నుంచి రక్షణ కల్పించడానికి పచ్చళ్లు, జామ్‌లలో కింది ఏ పదార్థాలను కలుపుతారు?

i. సోడియం బెంజోయేట్‌

ii. సోడియం మెటా బైసల్ఫేట్‌

iii. పొటాషియం టారో సల్ఫేట్‌

1) i, ii   2) ii, iii    3) i, iii   4) i, ii, iii

22. కిందివాటిలో మైకోరైజాను ఏర్పర్చేవి ఏవి?

1) శైవలాలు      2) శిలీంద్రాలు

3) ప్రోటోజోవా జీవులు  4) బ్యాక్టీరియా

 

23. మైకోరైజా ఏర్పాటులో సహకరించే జీవికి ఉదాహరణ?

1) గ్లోమస్‌  2) బోమస్‌ 

3) గోపస్‌   4)  పైసవ్‌

24. మైకోరైజాలో భాగమైన సూక్ష్మజీవుల ద్వారా నేల నుంచి మొక్కలు ఏ పోషకాన్ని గ్రహిస్తాయి?

1) సల్ఫర్‌     2) పొటాషియం

3) ఫాస్ఫరస్‌ 4) కాల్షియం

25. కిందివాటిలో జీవఎరువులుగా ఉపయోగపడని సూక్ష్మజీవులు ఏవి?

1) బ్యాక్టీరియా  2) నీలి ఆకుపచ్చ శైవలాలు

3) శిలీంద్రాలు   4) వైరస్‌లు

26. వరిపొలాల్లో ప్రధాన జీవఎరువులుగా ఉపయోగపడుతున్న శైవల జాతులు?

1) ఆకుపచ్చ శైవలాలు  2) నీలి ఆకుపచ్చ శైవలాలు

3) పసుపుపచ్చ శైవలాలు  4) ఎరుపు వర్ణ శైవలాలు

27. జీవఎరువులుగా ఉపయోగపడే సయనో ఫైసీకి చెందిన శైవలాలు?

i. అనబీనా     ii. నాస్టాక్‌ 

iii. అసిల్లటోరియా iv. వాల్వాక్స్‌

1) i, ii, iii      2) ii, iii, iv 

3) i, iii, iv    4) i, ii, iii, iv

28. జీవ నియంత్రణలో సహకరించే సూక్ష్మజీవికి ఉదాహరణ?

1) రైజోబియం లెగ్యుమినోసారం   2) బాసిల్లస్‌ థురింజియెన్సిస్‌ 

3) అజోస్పైరిల్లం  4) అజొటోబ్యాక్టర్‌ 

29. Bt - పత్తి మొక్కల్లో కీటక వ్యతిరేక విషపదార్థాలు ఉత్పత్తి కావడానికి ఏ జన్యువును ప్రవేశపెడతారు?

1) డ్రాకులా టాక్సిన్‌ జీన్‌  2) బాసిల్లస్‌ టాక్సిన్‌ జీన్‌ 

3) థురింజియెన్సిస్‌ టాక్సిన్‌ జీన్‌  4) బాక్యులా టాక్సిన్‌ జీన్‌

30. జీవనియంత్రణలో సహకరించే వైరస్‌కు ఉదాహరణ?

1) బాక్యులో వైరస్‌  2) పోలియో వైరస్‌ 

3) H1N1 వైరస్‌    4) డ్రాకులా వైరస్‌

 

31. గోబర్‌ గ్యాస్‌ దేని నుంచి తయారవుతుంది? 

1) సెల్యులోజ్‌ను ఆహారంగా తీసుకున్న పశువుల విసర్జక పదార్థాలు 

2) సెల్యులోజ్‌ను ఆహారంగా తీసుకునే బ్యాక్టీరియా

3) సెల్యులోజ్‌ను పారిశ్రామికంగా కిణ్వనం చేయడం ద్వారా

4) సెల్యులోజ్‌ను భౌతికంగా విఘటనం చేయడం ద్వారా

32. కిణ్వన ప్రక్రియలో ఈస్ట్‌ను ఉపయోగించి చక్కెరలను ఆల్కహల్‌గా మారుస్తారు. ఈ ప్రక్రియను కనుక్కున్న శాస్త్రవేత్త?

1) లూయిస్‌ పాశ్చర్‌  2) రాబర్ట్‌ బ్రౌన్‌

3) రాబర్ట్‌ హుక్‌      4) రొనాల్డ్‌ రాస్‌

 

33. వాణిజ్యపరంగా రక్తంలో కొవ్వు స్థాయిని తగ్గించడానికి ‘స్టాటెన్స్‌’ అనే ఔషధాలను  వాడతారు. వీటిని ఉత్పత్తి చేసే ఈస్ట్‌ జాతి ఏది?

1) శాఖరోమైసిస్‌ సర్వేసియే (Saccharomyces Cerevisiae)

2) మోనాస్కస్‌ పర్‌పూరియస్‌ (Monascus Purpureus)

3) కాండిడా ఆల్బికాన్స్‌(Candida Albicans)

4) క్రిప్టోకోకస్‌ నియోఫార్మన్స్‌ (Cryptococcus Neoformans)

 

34. సూక్ష్మజీవులు, అవి ఉత్పత్తి చేసే ఉపయోగకర పదార్థాలతో జతపరచండి.

సూక్ష్మజీవి           ఉత్పన్నం 

i) ఆస్పర్‌జిల్లస్‌ నైజర్‌  a) లాక్టిక్‌ ఆమ్లం 

ii) ఎసిటోబ్యాక్టర్‌      b) బ్యుటైరిక్‌ ఆమ్లం ఎసిటై

iii) క్లాస్ట్రీడియం       c) ఎసిటిక్‌ ఆమ్లం బ్యుటైలికం

iv) లాక్టోబాసిల్లస్‌     d) సిట్రిక్‌ ఆమ్లం 

1) i-d, ii-c, iii-a, iv-b

2) i-c, ii-d, iii-b, iv-a

3) i-d, ii-b, iii-c, iv-a

4) i-d, ii-c, iii-b, iv-a

35. స్ట్రెప్టోకోకస్‌ బ్యాక్టీరియం ఉత్పత్తి చేసే ఏ పదార్థం ‘క్లాట్‌ బూస్టర్‌’గా ఉపయోగపడుతుంది?  

1) స్ట్రెప్టోమైసిన్‌   2) స్టెఫైలోమైసిన్‌  

3) స్ట్రెప్టోకైనేజ్‌    4) స్టెఫైలో కైనేజ్‌

36. ఇథనాల్‌ను వాణిజ్యపరంగా ఉత్పత్తి చేయడానికి అవసరమయ్యే సూక్ష్మజీవి?

1) ఈస్ట్‌    2) వైరస్‌  

3) శైవలం  4) శిలీంద్రం

37. కిందివాటిలో యాంటీబయాటిక్‌ కానిది?

1) స్ట్రెప్టోమైసిన్‌   2) టెట్రాసైక్లిన్‌  

3) ఎరిత్రోమైసిన్‌  4) పారాసిటమాల్‌

38. ట్రైకోడెర్మా పోలీస్పోరం ఉత్పత్తి చేసే జీవ సంబంధ క్రియాశీల పదార్థాలు?

1) సైక్లోస్పొరిన్‌ ‘ఎ’    2) సైక్లోసైక్లిన్‌ ‘ఎ’    

3) సైక్లోమిక్సిన్‌ ‘ఎ’   4) సైక్లోమిక్సిన్‌ ‘బి’

39. ట్రైకోడెర్మా అనే ఫంగస్‌ ఉత్పత్తి చేసిన ఏ పదార్థం అవయవ మార్పిడి జరిగిన రోగుల్లో రోగనిరోధక శక్తి తగ్గడానికి (ఇమ్యునోసప్రెషన్‌) కారకంగా పని చేస్తుంది?

1) సైక్లోస్పొరిన్‌ ‘ఎ’    2) సైక్లోహెక్సేన్‌ ‘ఎ’    

3) సైక్లోమిక్సిన్‌ ‘ఎ’    4) సైక్లోమిక్సిన్‌ ‘బి’

40. స్విస్‌ చీజ్‌ తయారీలో ఉపయోగించేది....

1) ఈస్ట్‌     2) బ్యాక్టీరియా

3) వైరస్‌    4) శిలీంద్రం

సమాధానాలు

1-3, 2-4, 3-1, 4-2, 5-1, 6-3, 7-1, 8-2, 9-1, 10-1, 11-3, 12-4, 13-3, 14-1, 15-3, 16-2, 17-1, 18-1, 19-2, 20-4, 21-1, 22-2, 23-1, 24-3, 25-4, 26-2, 27-1, 28-2, 29-3, 30-1, 31-1, 32-1, 33-2, 34-4, 35-3, 36-1, 37-4, 38-1, 39-1, 40-2.