అంటార్కిటికా ఖండం  

దక్షిణార్ధ గోళంలో 'అంటార్కిటిక్' వలయం లోపల దక్షిణ ధృవాన్ని ఆవరించి ఉన్న విశాల ప్రదేశాన్ని 'అంటార్కిటికా' ఖండం అని పిలుస్తారు. ఇది ప్రపంచంలోనే అయిదో పెద్ద ఖండం.
* ఈ ఖండంలో ప్రపంచంలోని అత్యల్ప ఉష్ణోగ్రత, వర్షపాతం నమోదు అవుతుంది.
* ప్రపంచంలో కెల్లా అతి తీవ్రమైన తుపానులు ఈ ఖండంలోనే సంభవిస్తాయి. ఈ ఖండం సగటు ఎత్తు మిగిలిన అన్ని ఖండాల కంటే ఎక్కువ.
 

స్థలాకృతి
* అంటార్కిటికా ఖండంలో సుమారు 98 శాతం ప్రాంతం దళసరి మంచు పొరతో కప్పి ఉంటుంది. ప్రపంచంలోని 90 శాతం మంచును, 75 శాతం మంచినీటిని కలిగి ఉంది.
* ఈ ఖండంలో మంచు కరిగితే ప్రపంచవ్యాప్తంగా సముద్ర మట్టాలు 55 మీటర్ల ఎత్తు పెరిగే అవకాశం ఉంది.
* ఇదే జరిగితే సముద్ర తీర ప్రాంతాల్లోని నగరాలు, పట్టణాలు నీట మునుగుతాయి.
* ఈ ఖండంలో మంచుపొరల ఎత్తు గరిష్ఠంగా 4,500 మీటర్లు, కనిష్ఠంగా 3,000 మీటర్లు ఉంటుంది.
* ప్రపంచంలో అతిపెద్ద హిమానీనదాలైన 'లాంబార్డ్', 'బియర్డ్ మోల్' ఈ ఖండంలోనే ఉన్నాయి.
* ఈ ఖండంలోని పలుచని మంచుపొరలు సముద్ర జలాల్లోకి విస్తరిస్తాయి.
* మంచుతీర అంచులు సుమారు 200 మీటర్ల మందాన్ని కలిగి ఉంటాయి.
* సమతలంగా ఉండే ఈ అంచుల్లోని విశాల భాగాలు తీరం నుంచి దూరంగా కొట్టుకుపోతాయి. వీటిని మంచు కొండలు అంటారు.
* ప్రపంచంలో అతిపెద్ద మంచు కొండను 1956లో పసిఫిక్ మహాసముద్ర దక్షిణ ప్రాంతంలో గుర్తించారు.
* ఈ మంచుకొండ 31,000 చదరపు కిలోమీటర్ల విస్తీర్ణం కలిగి, పరిమాణంలో ఐరోపా ఖండంలోని బెల్జియం దేశం కంటే కొంచెం పెద్దదిగా ఉంటుంది.
* ఇది సముద్ర మట్టం నుంచి సుమారు 2,250 మీటర్ల సగటు ఎత్తు కలిగి, ఖండాలన్నింటిలో కెల్లా ఎత్తుగా ఉంటుంది.
* 5,140 మీ. ఎత్తు కలిగిన 'విన్‌సన్ రైజింగ్' అనే పర్వత శిఖరం ఈ ఖండంలోనే ఎత్తయిన ప్రదేశం.
* 3,050 కిలోమీటర్ల పొడవైన ట్రాన్స్ అంటార్కిటిక్ పర్వతాలు ఈ ఖండాన్ని తూర్పు అంటార్కిటికా, పశ్చిమ అంటార్కిటికా అని పిలిచే రెండు నైసర్గిక మండలాలుగా విభజిస్తున్నాయి.
 

శీతోష్ణస్థితి
* అంటార్కిటికా అతి శీతల ఖండం.
* చలికాలం (ఆగస్టు ఆఖరు)లో ప్రపంచంలోనే అత్యల్ప ఉష్ణోగ్రతలు నమోదు అవుతాయి.
* తీర ప్రాంతాల్లో -20^oC ఖండాంతర్గత ప్రాంతాల్లో -70^oC ఉష్ణోగ్రతను కలిగి ఉంటుంది.
* 1983, జులైలో వోస్టక్ స్టేషన్ వద్ద -89.2^oC ఉష్ణోగ్రత నమోదైంది. ఇదే ప్రపంచంలో నమోదైన అత్యల్ప ఉష్ణోగ్రత.
* వేసవి కాలంలో 0^oC నుంచి 17^oC ఉష్ణోగ్రత ఉంటుంది.
* అంటార్కిటికా తీర ప్రాంతాల్లో అతి తీవ్రమైన, దట్టమైన చలి గాలులు వీస్తాయి. వీటినే 'కెటబాలిక్' పవనాలు అంటారు.
* ఒక్కోసారి ఈ పవనాలు అకస్మాత్తుగా గంటకు 225 నుంచి 250 కిలోమీటర్ల వేగంతో వీచి, మంచు తుపానులుగా ఏర్పడతాయి.
* 1960, డిసెంబరు 9న 'మౌసన్' స్టేషన్ వద్ద సంభవించిన మంచు తుపాను వల్ల విమానం ప్రమాదానికి గురై, చిన్నాభిన్నం అయ్యింది.
* అంటార్కిటికా ఖండం ప్రపంచంలో కెల్లా అత్యంత శుష్క ప్రాంతం.
* ఈ ఖండంలోని 'శుష్కలోయలు' అనే ప్రాంతంలో సుమారు 20 లక్షల సంవత్సరాల నుంచి ఎలాంటి వర్షపాతం నమోదు కాలేదు.
* ఖండాంతర్గత ప్రాంతాల్లో పొడిగా ఉండే మంచు సంభవించే అవపాతం 5 సెం.మీ.. సంవత్సర కాలాన్ని వెలుతురు, చీకటి రెండు అర్ధ భాగాలుగా విభజిస్తారు.
* దక్షిణ ధృవం వద్ద సూర్యుడు సెప్టెంబరు 23న ఉదయించి, మార్చి 21న అస్తమిస్తాడు.
* ధృవాల నుంచి భూమధ్య రేఖకు వెళ్లేకొద్దీ అక్షాంశాలను బట్టి వెలుతురు, చీకటి మారుతూ ఉంటాయి.
* ఆకాశంలో రంగుల చారలు ఏర్పడే అరోరా ఆస్ట్రాలిన్, అనేక నక్షత్రాల నుంచి ప్రసరించే మసక వెలుతురు కారణంగా సూర్యోదయం సంభవించి ఆరు నెలల వరకు చీకటి ఏర్పడదు.
 

సహజ వృక్ష సంపద
* ఇక్కడి వాతావరణం, శీతోష్ణ పరిస్థితుల కారణంగా మొక్కలు పెరగవు.
* దీనివల్ల అంటార్కిటికా 'ప్రపంచంలోనే వృక్షాలు లేని ఏకైక ఖండం'గా రికార్డులకెక్కింది.
* ఈ ప్రాంతంలో సుమారు 400 రకాల పాకుడు జాతి మొక్కలు దుర్భర పరిస్థితులను తట్టుకుని శిలలపై పెరుగుతున్నాయి.
* వీటితో పాటు నాచు, పూల మొక్కలను కూడా ఇక్కడ గుర్తించారు.
 

స్థానిక జంతు సంపద
* ఈ ఖండం ఉపరితలంపై జంతు సంపద ఎంత తక్కువుగా ఉంటుందో, దాని తీరప్రాంత సముద్ర జలాల్లో అంత ఎక్కువగా ఉంటుంది.
* అతి శీతల అంటార్కిటిక్ సముద్ర జలాల్లో జీవించే జంతుజాలానికి చర్మం దిగువన ఒక దళసరి కొవ్వు పొర ఉంటుంది.
* సీల్ మృగాలు, తిమింగలాలు ఈ జలాల్లో అనేక రకాల జంతువుల్లో ప్రధానమైనవి.
* ఇక్కడ అనేక రకాల 'పెంగ్విన్' పక్షులు ఉన్నాయి. ఇవి అంటార్కిటిక్ పక్షి సంతతికి ప్రతీకలుగా నిలుస్తున్నాయి.
* గుడ్లు పొదగడానికి అనుకూలమైన వాతావరణం లేకపోవడంతో ఈ పక్షులు వాటికి అనుకూల ప్రాంతాల్లో పెద్ద సంఖ్యలో సమూహాలుగా నివసిస్తాయి.
* ఇలాంటి సమూహాలను 'రూకరీలు' అంటారు.
* ఈ ఖండంలోని సముద్రజలాల్లో విరివిగా పెరిగే జంతువు 'క్రిల్'. ఇది 'రొయ్య'ను పోలి ఉంటుంది.
* ఈ జలాల్లో నివసించే అనేక రకాల జంతువులకు, భూభాగంపై నివసించే పక్షులకు 'క్రిల్' ప్రధాన ఆహారం.
* ఏడాదికి 5 నుంచి 6 కోట్ల టన్నుల 'క్రిల్' జంతువులు వేటకు గురవుతాయని కొంత మంది అంచనా.
* ఇది పర్యావరణ సమతౌల్యానికి భంగం కలిగించవచ్చు.
* ఈ ఖండంలో నిర్వహించిన శాస్త్రీయ పరిశోధనల్లో ఇవే మొదటి క్షీరదాలని తేలింది.
* అంతేకాకుండా అతిపెద్ద రాక్షస బల్లుల శిలాజాలు ఉన్నట్లు వెల్లడైంది.
* ఈ శిలాజాలు సుమారు 14 కోట్ల సంవత్సరాల క్రితానికి చెందినవనీ... అప్పట్లో ఈ ఖండం మీద వెచ్చని శీతోష్ణస్థితి ఉండేదని కనుక్కున్నారు.
 

ఖనిజ సంపద
* ఈ ఖండంలో నేలబొగ్గు, రాక్ ఫాస్ఫేట్‌లతో పాటు యాంటీమొని, క్రోమియం, రాగి, బంగారం, గెలీనా, సీసం, మాలిబ్డినం, తగరం, యశదం లాంటి ఖనిజాలు ఉన్నట్లు గుర్తించారు.
* ఇటీవల పరిశోధనల్లో అంటార్కిటికా మహాసముద్ర భూతలంపై దక్షిణ పసిఫిక్, దక్షిణ అట్లాంటిక్ ప్రాంతాల్లో ఫెర్రో మాంగనీస్ గుళికలు ఉన్నట్లు కనుక్కున్నారు.
 

శాస్త్రీయ పరిశోధనలు
* ప్రస్తుతం అమల్లో ఉన్న 'అంటార్కిటికా సంధి' అని పిలిచే అంతర్జాతీయ ఒడంబడిక ప్రకారం.. ఈ ఖండం రాబోయే 50 ఏళ్ల వరకు ప్రకృతి సాధించిన అతిపెద్ద సహజ పరిశోధనాగారంగా ఉంది.
* ఈ పరిశోధనాగారంలో భూగోళం శీతోష్ణస్థితి, అనేక ఇతర బహుళ ప్రయోజనకర రంగాల్లో భారత్‌తో పాటు, ఇతర దేశాల శాస్త్రవేత్తలు పరస్పర సహకారంతో తమ శాస్త్రీయ పరిశోధనలను కొనసాగిస్తున్నారు.
* అనేక అభివృద్ధి చెందిన దేశాలు ఈ ఖండంలో 1957 - 1958 సంవత్సరాల నుంచి శాస్త్రీయ పరిశోధనలను చేస్తున్నప్పటికీ, మనదేశం ఈ రంగంలో 1981లో ప్రవేశించింది.
* భారతదేశ శాస్త్రజ్ఞులు అంటార్కిటికాలో నివసించి పరిశోధనలు చేసేందుకు వీలుగా 'దక్షిణ గంగోత్రి', 'మైత్రి' పరిశోధనా కేంద్రాలను ఏర్పాటుచేశారు.
 

విహారయాత్ర సామర్థ్యం
* ఈ ఖండం ఇప్పటివరకు కాలుష్యానికి గురికాని అపార దృశ్య వనరులను కలిగి ఉంది.
* ఇక్కడ ఎంతో కాలం పాటు ఆర్థికంగా, లాభసాటిగా ఉండే విధంగా విహారయాత్ర పరిశ్రమను అభివృద్ధి చేసేందుకు పుష్కలమైన అవకాశాలున్నాయి.
* ప్రస్తుతానికి అంటార్కిటికా ఖండం ప్రపంచ దేశాలన్నింటికీ పరిశోధనా రంగ సత్ఫలితాలను, స్నేహాన్ని మాత్రమే ఎగుమతి చేస్తుంది.