ప్ర‌శ్న‌లు - జ‌వాబులు

2 మార్కులు
1. SF₄, SF₆ నిర్మాణాలను వివరించండి.
జ:

SF₄

 
S సంకరీకరణం: sp³d
ఆకృతి: తూగుడు బల్ల

SF₆ 

S సంకరీకరణం: sp³d²
 ఆకృతి: అష్టముఖీయ

2. గది ఉష్ణోగ్రత వద్ద H₂O ద్రవం కాగా H₂S వాయువు. ఎందువల్ల?
జ:

           
ఆక్సిజన్ అల్ప పరమాణు సైజు , అధిక రుణవిద్యుదాత్మకత వల్ల అంతరణుక హైడ్రోజన్ బంధాలు ఏర్పడి H₂O అణువులు దగ్గరగా రావడం వల్ల H₂O ద్రవస్థితిని పొందుతుంది. H - S బంధాలు హైడ్రోజన్ బంధాలను ఏర్పరచలేకపోవడం వల్ల H₂S వాయువుగానే ఉంటుంది.
 

3. ఎ) తటస్థ ఆక్సైడ్ బి) పెరాక్సైడ్ సి) సూపర్ ఆక్సైడ్ డి) ద్విస్వభావ ఆక్సైడ్‌లకు ఒక్కో ఉదాహరణ ఇవ్వండి.
జ:  ఎ) NO బి)H₂O₂ సి)KO₂ డి) H₂O
 

4. ఎ)SO₂ బి)SO₃ సి)SF₄ డి) SF₆ ల్లో S సంకరీకరణాన్ని తెలపండి.
జ:  ఎ)sp² బి) sp² సి)sp³d డి) sp³d²
 

5. 'టెయిలింగ్ ఆఫ్ మెర్క్యురీ' అంటే ఏమిటి? దీన్ని ఎలా తొలగిస్తారు?
జ:  మెర్క్యురీ O₃ తో చర్య జరిపి Hg₂O ను ఇస్తుంది. ఈ చర్యలో Hg లోహద్యుతిని, ద్రవ వక్రతలాన్ని కోల్పోయి గాజుపాత్ర గోడలపై అంటుకోవడాన్ని (Hg₂O ఏర్పడటం వల్ల) 'టెయిలింగ్ ఆఫ్ మెర్క్యురీ' అంటారు.

Hg₂O ను నీటిలో బాగా కుదిపితే తిరిగి పాదరస వక్రతలాన్ని పొందవచ్చు.
2 Hg + O₃  → Hg₂O + O₂

6. ఓజోన్ ఎ)C₂H₂ బి)C₂H₄ల తో ఎలా చర్య జరుపుతుంది?
జ:  ఎ) ఓజోన్ C₂H₂ తో ఎసిటలీన్ ఓజోనైడ్‌ను ఇస్తుంది.
C₂H₂ + O₃   → C₂H₂ . O₃
బి) ఓజోన్ C₂H₄ తో ఇథలీన్ ఓజోనైడ్‌ను ఇస్తుంది.
C₂H₄ + O₃  →  C₂H₄ . O₃

7. ఓజోన్ ఉపయోగాలను ఏవైనా రెండింటిని తెలపండి.
జ:  * క్రిమిసంహారిణిగా.
     * నీటిని సూక్ష్మజీవిరహితంగా చేయడానికి.
 

8. ఏవైనా రెండు సల్ఫర్ ఆక్సీ ఆమ్లాల పేర్లు, ఫార్ములాలు, నిర్మాణాలను రాయండి.
జ:

9. SO₂ ను యాంటీక్లోర్‌గా ఉపయోగించవచ్చు. వివరించండి.
జ: SO₂ క్లోరిన్‌తో చర్య జరిపి సల్ఫ్యూరైల్ క్లోరైడ్‌ను ఏర్పరచడం ద్వారా Cl₂ తొలగిపోతుంది. అందుకే SO₂ ను యాంటీక్లోర్‌గా ఉపయోగించవచ్చు.
SO₂ + Cl₂   → SO₂Cl₂

10. O₂, O₃ ల్లో పారా అయస్కాంత పదార్థమేది?
జ: MOT సిద్ధాంతం ప్రకారం O₂ లో 2 జతకూడని బంధ ఎలక్ట్రాన్లు ఉండటం వల్ల O₂ పారా అయస్కాంత పదార్థం, O₃ డయా అయస్కాంత పదార్థం.
 

11. SO₄^-2, SO₃ నిర్మాణాలను వివరించండి.

జ:

 SO₄^-2

 
ఆకృతి: టెట్రాహెడ్రల్
S సంకరీకరణం:sp³
బంధకోణం: 10928' 

 SO₃

 
ఆకృతి: సమతల త్రిభుజం
S సంకరీకరణం: sp²
 బంధకోణం: 120

12. అమ్మోనియాను అనార్ద్ర పరచడానికి (తేమను తొలగించడానికి) గాఢ H₂SO₄ ను ఉపయోగించరు.
ఎందువల్ల? దీన్ని అనార్ద్ర పరచడానికి దేన్ని ఉపయోగిస్తారు?
జ: గాఢ H₂SO₄ అమ్మోనియాతో చర్య జరిపి (NH₄)₂SO₄ ను ఇస్తుంది. కాబట్టి NH₃ ని అనార్ద్ర పరచడానికి క్విక్ లైమ్ (CaO) ను ఉపయోగిస్తారు.
 

13. ఓజోన్ పొరకు ఎదురయ్యే 2 సవాళ్లను తెలపండి.
జ: * రిఫ్రిజిరేటర్‌లో వాడే ఫ్రియాన్లు.
     * అతివేగంగా ప్రయాణించే జెట్ విమానాల నుంచి వెలువడే NO.
NO + O₃  → NO₂ + O₂.

4 మార్కులు

1. ఆక్సిజన్ నుంచి ఓజోన్‌ను ఎలా తయారు చేస్తారు?
ఎ) PbS      బి) తేమగా ఉండే KI     సి) Hg       డి) Ag లతో ఓజోన్ చర్యలను వివరించండి.
జ: శుద్ధ, పొడిగా ఉండే చల్లని ఆక్సిజన్ ద్వారా నిశ్శబ్ద విద్యుత్ ఉత్సర్గాన్ని పంపిస్తే 10% ఓజోన్ తయారవుతుంది. ద్రవరూప O₂ పరివేష్టితమై ఉన్న పాత్రలో పరిశుద్ధ ఓజోన్‌ను సంగ్రహిస్తారు.
3 O₂  → 2 O₃; H = +142 కి.జౌ./ మోల్
ఎ) ఓజోన్ నల్లని PbS ను తెల్లని PbSO₄ గా ఆక్సీకరణం చేస్తుంది.
PbS + 4 O₃→  PbSO₄ + 4 O₂
బి) ఓజోన్ తేమగా ఉండే KI ను I₂ గా ఆక్సీకరణం చేస్తుంది.
2 KI + H₂O + O₃  → I₂ + O₂ + 2 KOH
సి) ఓజోన్ Hg తో చర్య జరిపితే లోహద్యుతిని, ద్రవ వక్రతలాన్ని కోల్పోయి గాజు పాత్రల గోడలపై అంటుకుంటుంది. దీన్నే 'టెయిలింగ్ ఆఫ్ మెర్క్యురీ' అంటారు.

2 Hg + O₃  → Hg₂O + O₂
డి) ఓజోన్ Ag ను Ag₂O గా ఆక్సీకరణం చేస్తుంది.
2 Ag + O₃→  Ag₂O + O₂.