శాసనసభ, శాసనమండలి
శాసనసభ
*» శాసనసభను విధాన సభ అని కూడా అంటారు.
*» శాసనసభలో ప్రజలు ఎన్నుకున్నవారు సభ్యులుగా ఉంటారు.
*» ఆయా రాష్ట్రాల జనాభాను బట్టి సభలో సభ్యులు సంఖ్య ఉంటుంది.
*» శాసనసభకు పోటీచేయడానికి కావాల్సిన కనీస వయసు 25 సంవత్సరాలు.
*» శాసనసభ కాలపరిమితి 5 సంవత్సరాలు.
*» స్పీకర్ సభకు అధ్యక్షత వహిస్తారు.
*» స్పీకరు లేని సమయంలో డిప్యూటీ స్పీకర్ అధ్యక్షత వహిస్తారు.
*» స్పీకర్, డిప్యూటీ స్పీకర్ లేని సమయంలో ప్యానెల్ స్పీకర్ సభకు అధ్యక్షత వహిస్తారు.
*» శాసనసభలున్న కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు దిల్లీ, పాండిచ్చేరి.
*» విధానసభలో గరిష్ఠ సభ్యుల సంఖ్య 500కు మించకూడదు.
*» కనిష్ఠ సభ్యుల సంఖ్య 60కు మించకూడదు.
*» గోవా (40), సిక్కిం (32), మిజోరాం (40) రాష్ట్రాల్లో 60 కంటే తక్కువ సభ్యులున్నారు.
*» ఆర్థిక బిల్లు విషయంలో శాసనసభదే అంతిమ నిర్ణయం.
శాసనమండలి
*» శాసనమండలిని విధాన పరిషత్ అని కూడా అంటారు.
*» మండలిలో సభ్యుల సంఖ్య శాసనసభ సభ్యుల సంఖ్యలో మూడింట ఒకవంతు కంటే ఎక్కువ ఉండకూడదు. కనీసం 40 మంది సభ్యులుండాలి.
(i) 1/3వ వంతును రాష్ట్ర శాసనసభ్యులు ఎన్నుకుంటారు.
(ii) 1/3వ వంతును స్థానిక స్వపరిపాలనా సంస్థల ప్రతినిధులు ఎన్నుకుంటారు.
(iii) 1/12వ వంతును పట్టభద్రులు ఎన్నుకుంటారు.
(iv) 1/12వ వంతును ఉపాధ్యాయులు ఎన్నుకుంటారు.
(v) 1/6వ వంతును గవర్నర్ నామినేట్ చేస్తారు.
* మొత్తం సభ్యుల్లో 5/6వ వంతు పరోక్షంగా ఎన్నికవుతారు.
*» విధానపరిషత్లో సభ్యుడిగా ఎన్నికవడానికి ఉండాల్సిన కనీస వయసు 30 సంవత్సరాలు.
* ఇది శాశ్వత సభ.
* » ప్రతి 2 సంవత్సరాలకు ఒకసారి మూడింట ఒకవంతు సభ్యులు పదవీ విరమణ చేస్తారు.
* » సభ్యుల కాలపరిమితి 6 సంవత్సరాలు.
*» ప్రస్తుతం శాసనమండలి ఉన్న రాష్ట్రాలు 6. అవి...
1. ఉత్తరప్రదేశ్ - 99 మంది సభ్యులు
2. ఆంధ్రప్రదేశ్ - 58
3. తెలంగాణ - 40
4. కర్ణాటక - 75
5. మహారాష్ట్ర - 78
6. బిహార్ - 75
* జమ్ము కశ్మీర్ పునర్వ్యవస్థీకరణ చట్టం ప్రకారం జమ్మూకశ్మీర్లో ఎగువ సభను రద్దు చేశారు. (గతంలో 36 మంది సభ్యులతో ఎగువ సభ ఉండేది.) 1957లో ఏర్పాటు చేశారు.
* 2020 జనవరి 27 ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం శాసన మండలి రద్దు తీర్మానం చేసి పార్లమెంటుకు పంపింది. ఇంకా రద్దు కాలేదు.
* ఇటీవలె పశ్చిమ్ బెంగాల్ ప్రభుత్వం శాసన మండలి ఏర్పాటుకు అసెంబ్లీ తీర్మానం చేసి పార్లమెంటుకు పంపింది.
* ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసన మండలి 1957లో చట్టం చేసి 1958లో ఏర్పాటు చేశారు. 1985లో రద్దు చేసి 2005లో తిరిగి చట్టం చేసి 2007 నుంచి అమలు చేస్తుంది.